เคยมีหลายคนพยายามค้นหาว่า..."ตำนานของแม่นาคพระโขนง" นั้นมีจริงหรือไม่?
แต่ท้ายที่สุดแล้วทุกคนต่างก็ได้รับการยืนยันว่า “จริง”
ในแบบไร้ซึ่งหลักฐานเป็นลายลักษณ์อักษร เพราะไม่ว่าจะเป็นประวัติความเป็นมาของ “วัดมหาบุศย์” หรือเรื่องของ
“แม่นาค” ต่างก็มาในแบบลมปากที่เล่าต่อๆ กันมาแบบค่อนข้างน่าเชื่อถือ
และนี่คือ ตำนานแม่นาคฉบับวัดมหาบุศย์ ที่ท่านเจ้าอาวาส เล่าความทรงจำสมัยเด็กที่เคยฟังจากโยมบุญธรรม
ซึ่งเป็นเหลนของนางนาคให้หนังสือพิมพ์ฉบับหนึ่งฟัง
“ตำนานรักของแม่นาคเป็นเรื่องจริง เกิดขึ้นราวปี 2310 สมัยก่อนเสียกรุงครั้งที่สอง ช่วงนั้นมีการตั้งค่ายฝึกกองกำลังสำรองที่วัด นางนาคได้ตั้งท้องและเมื่อถึงกำหนดคลอดปรากฏว่าหมอตำแย และพี่เลี้ยงไม่สามารถช่วยชีวิตได้ และตามธรรมเนียมศพผีตายโหงจะถูกนำไปฝังจึงได้ฝังร่างของนางไว้ใกล้กับต้นตะเคียนคู่...
จากคำบอกเล่าของท่านเจ้าอาวาสมา...สู่งานเขียนที่มีคนหยิบยกไปใช้กันมากมายของ ก.ศ.ร.กุหลาบ ตีพิมพ์ในสยามประเภทฉบับวันที่ 10 มี.ค. 2442 ถือว่าเป็นงานเขียนเวอร์ชันที่เก่าแก่ที่สุด ก.ศ.ร.อธิบายว่า พระศรีสมโภช (บุด) วัดสุวรรณผู้สร้างวัดมหาบุศย์ เล่าถวายเสด็จอุปัชฌาย์ ในสมัยรัชกาลที่ 3 ความว่า...นางนาคอาศัยอยู่ที่พระโขนง เป็นภรรยาของนายชุ่ม ก่อนจะเสียชีวิตระหว่างคลอดบุตร นายชุ่มจึงนำศพไปฝังที่วัด แต่เพราะนายชุ่มเป็นคนรวย ลูกๆ กลัวว่าพ่อจะมีภรรยาใหม่แล้วจะแจกจ่ายเงินไปหมด จึงแกล้งเป็นผีหลอกคน ไม่ให้พ่อแต่งงานใหม่...ส่วนผีนางนาคไม่ได้น่ากลัวอย่างที่เล่ากัน...นางแค่อาลัยรักในตัวสามีจนกระทั่งมีผู้ที่มีความดี และมีเมตตาท่านหนึ่งได้พูดขอร้องและชี้ทางสว่างให้สุดท้ายนางจึงยอมจากไป...”
อีกเวอร์ชันเป็นงานเขียนประวัติของ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) รวบรวมโดย ม.ล.พระมหาสว่างเสนีย์วงศ์ ณ อยุธยา พ.ศ. 2473 บรรยายไว้ว่า...
หลังจากที่นางนาคออกอาละวาดหนัก...สมเด็จพระพุฒาจารย์ท่านรู้เรื่อง จึงลงไปค้างที่วัดมหาบุศย์ และเรียกนางนาคขึ้นมาคุยกัน...
ผลสุดท้ายท่านเจาะเอา 'กระดูกหน้าผาก' ของนางมาลงยันต์และทำเป็นปั้นเหน่งคาดเอว ผีนางนาคก็ไม่ออกมาอาละวาดอีกเลย...
เรื่องนี้ สมบัติพลายน้อยเป็นอีกผู้หนึ่งที่ค้นคว้า และเขียนเรื่องของแม่นาค สรุปไว้ว่า...กระดูกหน้าผากแม่นาคนั้น...สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) ได้ประทานให้กับ...สมเด็จหม่อมเจ้าสมเด็จพระพุฒาจารย์ (ทัต) และประทานให้หลวงพ่อพริ้ง (พระครูวิสุทธิ์ศีลาจารย์) อีกต่อ ...จนมาถึง กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ไม่นานนักแม่นาคก็มากราบลา...จากนั้นก็ไม่มีใครพบกระดูกหน้าผากของแม่นาคอีก”
เชื่อว่า หลายๆ คนที่เคยได้ยินได้ฟังประโยคอมตะอย่าง “พี่มากขาาาา...” นอกจากจะออกอาการขนลุกแล้วคงจะอดนึกถึงหนังผีไทยน่าสะพรึงขวัญ เรื่อง “แม่นาคพระโขนง” ไม่ได้ ซึ่งนอกจากหนังเรื่องนี้จะเป็นหนังผีที่ทำให้คนไทยทั้งประเทศขนหัวลุกแล้ว หนังเรื่องแม่นาคพระโขนง ยังเป็นตำนานความรักอีกเรื่องหนึ่งที่ประทับใจผู้ชมอย่างมิรู้คลาย กับความรักที่มั่นคงของนางนาคที่มีต่อสามี แม้แต่ความตายก็มิอาจพรากหัวใจรักของนางไปได้...
มีเรื่องเล่ากันว่าวัดมหาบุศย์ เป็นวัดราษฎร์ที่เก่าแก่สร้างขึ้นเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2305 ในสมัยอยุธยาตอนปลาย โดย พระมหาบุตร วัดเลียบ (วัดราชบูรณะ) ที่ได้เดินทางมาเยี่ยมญาติโยมของท่านในคลองพระโขนง ชาวบ้านรู้ข่าวจึงได้นิมนต์ให้อยู่และนำสร้างวัดขึ้นโดยให้ชื่อว่า “วัดมหาบุศย์” ตามชื่อของท่าน และยังเป็นวัดที่มีส่วนเกี่ยวพันกับหนังผีคู่เมืองไทยอย่างเรื่อง "แม่นาคพระโขนง" อีกด้วย
...เมื่อมาถึงยังวัดมหาบุศย์ จะเห็นป้ายชี้ทางไปยัง "ศาลย่านาค" ซึ่งศาลนี้เองเป็นเหมือนจุดมุ่งหมายของใครหลายๆ คนโดยเฉพาะ "คู่รัก" ก่อนที่จะไปยังศาลย่านาคควรจะแวะเข้าไปกราบขอพรจากหลวงพ่อยิ้มใน “วิหารหลวงพ่อยิ้ม” เสียก่อนเพราะอยู่ตรงด้านหน้าวัด วิหารนี้เป็นวิหารเล็กๆ ภายในประดิษฐานหลวงพ่อยิ้ม ลักษณะเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย และพระพุทธรูปอีกหลายองค์ คนที่มากราบไหว้หลวงพ่อยิ้มมักจะเสี่ยงเซียมซีควบคู่ไปด้วย
ถัดจากโบสถ์จะเห็นป้ายบอกทางไปยังริมน้ำคลองประเวศบุรีรมย์ ซึ่งมี “ศาลย่านาค” ตั้งอยู่เมื่อเข้ามาถึงเห็นผู้คนมากมายมาจุดธูปจุดเทียนขอพรจากย่านาคส่วนมากจะเป็นเด็กหญิงรุ่นๆ ที่มาเป็นคู่ ชายหญิงมากราบไหว้ขอพรกันอย่างหนาตา ผ้าเจ็ดสีเจ็ดศอกพันอยู่รอบต้นไม้อย่างหนาแน่น...ชุดไทยชุดเด็ก ของเล่นเด็ก รวมถึงรูปวาดแม่นาค มีให้เห็นมากมายภายในศาลย่านาคแห่งนี้
.jpg)
นอกจากนี้ยังมี "ศาลเจ้าแม่ตะเคียนทอง" อยู่ด้วย คนที่มาจะนิยมมาขอพรในหลายๆ เรื่องทั้งเรื่องการงาน การเรียน โชคลาภ แต่ที่โดดเด่นก็คงจะเป็นเรื่องของความรัก เพราะตามตำนานเรื่องแม่นาคพระโขนงชาวบ้านในละแวกแถวนี้เขาเล่าลือกันมาว่า...
“ที่ริมคลองวัดมหาบุศย์ มีเรือนหลังเล็กๆ ไกลผู้คนชาวบ้านต่างรู้จักกันดีว่านี่คือเรือนของแม่นาคกับทิดมากคู่ผัวเมียที่รักกันมาก ในช่วงที่แม่นาคตั้งท้อง ทิดมากถูกเรียกไปเป็นทหารเกณฑ์ ยังไม่ทันพ้นทหารกลับมานางนาคต้องมาสิ้นใจ...ตายทั้งกลม !!!... เพราะทนความเจ็บปวดจากการคลอดลูกไม่ไหว เมื่อตายแล้วพวกชาวบ้านช่วยกันเอาศพของนางไปฝังไว้ที่ใต้ต้นตะเคียนคู่ แต่ด้วยความรักผัว จึงไม่ยอมไปผุดไปเกิด เฝ้ารอวันที่ผัวจะกลับมา...จากนั้นก็มักจะมีคนเห็นว่า นางนาคออกมาสำแดงตนให้เห็นอยู่บ่อยๆ บางทีก็เห็นมาผูกเปลกับต้นตะเคียนคู่ แล้วจะเห่กล่อมลูกด้วยเสียงที่โหยหวน...ชาวบ้านพากันหวาดกลัวผีแม่นาคเป็นอันมาก จนเมื่อถึงวันที่ทิดมากได้กลับมาบ้านเห็นแม่นาคนั่งกล่อมลูกอยู่ที่ชานหน้าบ้าน ด้วยความดีใจรีบวิ่งไปหาลูกเมีย แต่...ก็ต้องสะดุ้งเมื่อตัวของนางนาคเย็นผิดปกติ แม่นาคเหมือนจะอ่านใจผัวออก รีบยกสำรับข้าวปลาอาหารออกมารับขวัญ และตั้งแต่นั้นมาทิดมากกับนางนาคก็อยู่กินกันตามปกติเหมือนเดิม แม้จะมีชาวบ้านแอบมาบอกว่า... นางนาคตายแล้ว ทิดมากก็ไม่ยอมเชื่อ และยังตามหลอกหลอนผู้ที่มาบอกความจริงกับผัวของตน
จนกระทั่งวันหนึ่ง...ทิดมากนั่งอยู่ใต้ถุนบ้าน ส่วนนางนาคก็กำลังทำกับข้าวตำน้ำพริกอยู่ในครัวบนเรือนเผอิญทำมะนาวหลุดมือหล่นไปใต้ถุนบ้าน นางนาค... รีบหย่อนมือที่ยาวเฟื้อยผิดจากปกติลงไปเก็บด้วยความรวดเร็ว
ทิดมากเห็นดังนั้นก็ตกใจมากจนหนีไปพึ่งวัด สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) วัดระฆัง ท่านรู้ข่าวการอาละวาดของผีแม่นาค ซึ่งก่อความหวาดกลัวและเดือดร้อนแก่ชาวบ้านเป็นอย่างมาก แม้แต่หมอผีเก่งๆ ก็ยังพ่ายแพ้ ท่านจึงลงไปค้างที่วัดมหาบุศย์ และเรียกนางนาคขึ้นมาคุยกัน ผลสุดท้าย...ท่านเจาะเอากระดูกหน้าผากของนางมาลงยันต์และทำเป็นปั้นเหน่งคาดเอวผีนางนาคก็ไม่ออกมาอาละวาดอีกเลย
ภาพวาดจากนิมิตของพระอาจารย์หนู
วัดสุทธาราม (วัดพระฉิม)
วัดสุทธาราม (วัดพระฉิม)
ตอนที่พระอาจารย์อาพาธหนัก
นอนอยู่โรงพยาบาล "ย่านาค"
ได้ไปช่วยรักษาจนท่านหาย ตั้งแต่นั้นมา
พระอาจารย์ก็วาดภาพย่านาค เก็บไว้ที่พิพิธภัณฑ์
นอนอยู่โรงพยาบาล "ย่านาค"
ได้ไปช่วยรักษาจนท่านหาย ตั้งแต่นั้นมา
พระอาจารย์ก็วาดภาพย่านาค เก็บไว้ที่พิพิธภัณฑ์
เป็นผลงานปฏิมากรรมของท่านที่วัดฯ
เป็นเพียงหนึ่งในหลายๆ ตำนานแม่นาคพระโขนงที่เล่าต่อๆ กันมา...ส่วนจะมีจริงหรือไม่เป็นเรื่องที่แต่งขึ้นมาก็ไม่มีใครพิสูจน์ได้...และใครจะเชื่อ หรือไม่เชื่อก็เป็นสิทธิของแต่ละคน แต่ที่ตำนานแม่นาคพระโขนงคงความอมตะมาจนถึงทุกวันนี้ได้ นอกจากเรื่องชวนขนหัวลุกแล้ว ตำนานแห่งความรักที่มั่นคงของแม่นาคต่อทิดมากนั้น ถือเป็นหนึ่งในตำนานรักอมตะของเมืองไทยที่น่าเทิดทูนยกย่องเป็นอย่างยิ่ง...ความตายแม้พรากจาก... แต่ความรักของแม่นาคยังคงอยู่เป็นนิรันดร์...
Issue: BKN. Vol.30 October 2008
ขอขอบคุณภาพจาก:
